Welzijn en welbevinden. Begrippen die steeds meer aandacht krijgen in de ouderenzorg. Maar wat bedoelen we er precies mee en wat zie je ervan in de praktijk? Aan het woord is Job Unger, sinds twee jaar manager welzijn in Ermelo en Harderwijk.  

“Wat welzijn is? Laat ik beginnen met een opsomming van mijn aandachtsgebieden als manager welzijn: welzijn & activering, dagbegeleiding, huishouding, voeding, geestelijke verzorging, vrijwilligerswerk en alles wat met sfeer op de locaties te maken heeft. Maar ook attenties voor medewerkers op speciale dagen horen erbij.”

Zoveel meer dan activiteiten 

“Toen ik hier twee jaar geleden kwam werken, werd welzijn vooral gezien als activiteitenbegeleiding, de leuke groepsactiviteiten. Maar welzijn gaat over zoveel meer dan activiteiten. Niet iedereen wil met z’n allen om tafel zitten knutselen. Sommigen zitten liever op hun kamer een krant te lezen, anderen willen op afstand genieten van wat er aan die tafel gebeurt. Bij welzijn gaat het erom of iemand zich goed voelt, zowel lichamelijk, geestelijk als sociaal. Het gaat om kwaliteit van leven en leefplezier. Essentiele vragen daarbij zijn: ‘Wat vindt u belangrijk in uw leven, wie zijn u dierbaar, wat doet u graag, wat vindt u mooi, wat vindt u lekker?’ Om dat te weten is oprechte aandacht voor de ander nodig. Vragen stellen, goed kijken en vooral goed luisteren.”

Tuurlijk, er zijn altijd minder leuke momen-ten, maar was het toch een prettige dag?

Een prettige dag

“Het is niet mijn doel dat bewoners elke dag een tien geven, dat gaat niet. Ouderen komen bij ons als het thuis echt niet meer gaat, dus er zijn beperkingen. Wij proberen ervoor te zorgen dat zij ondanks die beperkingen toch een prettige dag hebben. Daar kun je iemand ook op bevragen: ‘Hoe was uw dag?’ Tuurlijk, er zijn ook altijd minder leuke momenten, maar was het toch een prettige dag? Misschien een zeven of een acht? Dat is het streven.
Dit geldt ook voor medewerkers. We gaan steeds meer uit van waar iemand goed in is en blij van wordt. Niet alles is leuk in je werk, maar als het overgrote deel fijn is, dan zit je op je plek.”

Ommezwaai

“Wat ik zo mooi vind in de nieuwe strategische koers is dat het welbevinden van ouderen nu bovenaan staat. Er is een ommezwaai gaande van medisch denken naar welzijnsdenken. Het welzijn krijgt voortaan als eerste aandacht.

In de aanloop naar de nieuwe koers hebben we veel met elkaar gepraat over identiteit, over wat we belangrijk vinden en waarmee we ons verbonden voelen. Deze organisatie heeft wortels in het christelijk geloof. Die wortels, die identiteit… misschien dragen die ertoe bij dat we het welzijnsdenken zo omarmen.”

Warm welkom

“Dit welzijnsdenken krijgt ook echt vorm in de praktijk. Een voorbeeld? Sinds kort gaat een dagbestedingscoach met de klantadviseur mee naar de ouderen voordat ze bij ons komen wonen. Zo krijgen we alvast een idee van de context van deze toekomstige bewoner. En er is gelijk aandacht voor de mantelzorger. Met deze informatie kunnen we een warm welkom voorbereiden. De kamer kan een beetje afgestemd worden op thuis en als we weten wat iemand graag doet dan kunnen we activiteiten aanbieden die daarop aansluiten.”

Meer samenwerking

“De verwachting is dat ouderen steeds langer thuis blijven wonen. De vraag naar  begeleiding thuis en dagbegeleidingsplaatsen zal steeds groter worden. Ik verwacht dat er meer samenwerkingsverbanden zullen ontstaan tussen de Zorggroep en andere maatschappelijke organisaties in de wijk. Het begin is er al. Neem bijvoorbeeld de buurtkamer in Kroondomein die een steeds belangrijker functie in de wijk gaat vervullen.  Ook externe partijen maken er gebruik van. Zo komt er een handwerkgroep van Welzijn Ermelo die ook bewoners van Kroondomein verwelkomt.

Vaak staan er praktische of financiële obstakels in de weg als we willen samenwerken. Ik hoor dan: ‘Iedereen wil wel, maar hoe regelen we dit?’ Soms moet je gewoon iets aangaan en maar zien waar je uitkomt. Zo hebben we samen met Welzijn Ermelo een buurtwerker aangenomen. Deze buurtwerker gaat de wijk in om mensen uit te nodigen naar de buurtkamer te komen, om buurtbewoners te verbinden. Rond Kroondomein wonen veel ouderen in mooie villa’s. Maar ook in die prachtige villa’s is veel leed en eenzaamheid. Voor die mensen willen we ook graag iets betekenen.”

Aansluiting bij kerken

“Het is mijn missie om ook de samenwerking met de kerken op te zoeken. Kerken worstelen allemaal met hoe ze een gemeente willen en kunnen zijn. Daar willen we bij aansluiten. Zo wil de Maranathakerk een jeu-de-boulesbaan voor de buurt, wij willen dat ook, misschien gaan we dat samen op ons terrein realiseren. In Harderwijk zoekt een kerkkoor naar een oefenplek. Hoe mooi zou het zijn als ze op Weideheem komen zingen, dan kunnen de bewoners ook meegenieten. En zo zoeken we de verbinding.”

“Niet meer denken in concurrentie maar samenwerking zoeken, ik merk dat iedereen er behoefte aan heeft.”

Een eerste stap

“Samenwerken is altijd een uitdaging, je weet nooit hoe het gaat uitpakken. Maar als je een eerste stap zet, dan komen anderen vaak ook over de brug. Niet meer denken in concurrentie maar samenwerking zoeken, ik merk dat iedereen er behoefte aan heeft. Mooi om te zien, het zorgt voor een andere sfeer waarin je elkaar meer gunt. En dan zie je de kwaliteiten van ieder organisatie naar boven komen. De Zorggroep kan niet alles zelf, maar samen met anderen kunnen we veel betekenen voor het welzijn van ouderen. Nu en in de toekomst!”